Sergej Dovlatov
Vertaling Aai Prins |
Het kamp NieuwNatuurlijk ben ik geen
Solzjenitsyn. Ontneemt me dat soms mijn bestaansrecht? Bovendien zijn onze boeken totaal
verschillend. Solzjenitsyn beschrijft politieke kampen, ik criminele. Solzjenitsyn was een
gevangene, ik een bewaarder. Volgens Solzjenitsyn is het kamp de hel. Ik daarentegen denk
dat wij zelf de hel zijn
Wie aan de Russische kampliteratuur
denkt, komt al gauw uit op schrijvers als Solzjenitsyn en Sjalamov. Zij schokten de wereld
met hun relaas over de Goelag, waar tijdens het sovjetbewind miljoenen mensen de dood
vonden. Veel minder is bij ons bekend over de gewone sovjetkampen voor
criminelen, waar een gedeelte van het bewakingspersoneel werd gevormd door dienstplichtige
soldaten. Sergej Dovlatov (1941-1990) was een van hen. Wat hij zag, schokte hem tot op het
bot: De wereld waarin ik belandde was verschrikkelijk. In deze wereld werd gevochten
met geslepen raspen, honden werden gegeten, gezichten getatoeëerd en geiten verkracht. In
deze wereld werd gemoord voor een pakje thee. Tegelijkertijd komt hij tot de
ontdekking dat het kamp in feite een replica is van de sovjetmaatschappij, en dat de
bewaarders en criminelen nauwelijks van elkaar verschillen. Joseph Brodsky bekende ooit tot tweemaal toe tegenover een journalist dat Dovlatov de enige Russische prozaschrijver was die hij in één ruk uitlas. |
Vertaling Aai Prins. |
Compromissen Omdat de hoofdpersoon van Compromissen (Dovlatov zelf uiteraard) in hoge mate niet wil deugen en zonder werk zit, besluit hij dan maar journalist te worden. Voor diverse Russischtalige Sovjetorganen in Estland doet hij braaf verslag van de geboorte van de 400.000-ste inwoner van Tallin, interviewt hij de recordhoudster koeien melken, woont congressen van oorlogsveteranen bij en vervult zo menig 'verantwoordelijke opdracht. Elk 'compromis begint met het stukje zoals het in keurig sovjetkrantenjargon in het betreffende orgaan staat afgedrukt. Maar dan volgt Dovlatovs relaas over hoe het stuk werkelijk tot stand gekomen is. 'Hoewel Dovlatovs
boeken nooit dikker dan 150 paginas zijn, weet hij in die paginas een bouwwerk
op te trekken dat completer is dan boeken die tien maal zo dik zijn.
|
Vertaling Aai Prins. |
De koffer Geëmigreerde Rus vindt na vier jaar New York zijn vergeten koffer met sovjetspullen terug: een nepkonijnenbonten muts, een fluwelen colbertje, drie paar Finse nylons, een soldatenriem enzovoorts. De lorren geven aanleiding tot tragikomische verhalen uit de Sovjettijd. Sergej Dovlatov (1941 - 1990) begon zijn schrijversloopbaan in de jaren zestig. In 1978 emigreerde hij naar New York. Jozef Brodski was een liefhebber van zijn werk. De koffer is Dovlatovs eerste boek in Nederlandse vertaling. 'The finest Soviet satirist to appear in Englisch
since Vladimir Vojnovitsj. 'Hoewel Dovlatovs boeken nooit dikker dan 150
paginas zijn, weet hij in die luttele paginas een bouwwerk op te trekken dat
completer is dan boeken die tien maal zo dik zijn. |